Türkiye’nin adalet sistemi üzerine konuşmak çoğu zaman sert ifadeleri beraberinde getirir. Çünkü toplum olarak adaletin sadece karar mahkemede değil, sokakta verildiğine inanan geniş bir kitle var. Bu inanç, özellikle son yıllarda sabıkası olan kimi kişilerin denetimli serbestlik uygulamasıyla yeniden topluma dönmesi ve tekrar suç işlemeleriyle daha da derinleşmiş görünüyor.
Elbette hukuk devletinin gereği olarak cezanın ıslah edici tarafı önemlidir; ancak sabıkası kabarık kişilerin “denetimli serbestlik” etiketiyle adeta sorumluluğu azaltılmış şekilde dolaşması bizlere “hukuk mu suçluyu koruyor, toplum mu?” sorusunu sordurtmaya başladı.
Üstelik mesele artık sıradan suçların tekrar edilmesinden ibaret değil. Geçtiğimiz yıllarda defalarca gördük; denetimli serbestlikten yararlanmış suçluların güvenlik güçlerimize saldırdığına, çatışmalarda polisimizin, askerimizin şehit olduğuna şahit oluyoruz. Toplumun en hassas noktasına dokunan bu acı tablo, ceza yargısının rehabilitasyon idealinin pratikte büyük bir risk doğurduğunu gösteriyor.
Devletin güvenliği sağlayan güçlerine el kaldırabilenlerin daha önce ceza almış olduklarını ve sistem sayesinde yeniden dışarı çıktıklarını öğrendiğimizde, ister istemez “denetimli serbestlik gerçekten toplumu koruyor mu?” diye sormadan edemiyoruz. Çünkü adalet sadece suçluya değil, mağdura ve topluma karşı da sorumludur.
Bugün şehit verdiğimiz her olayın ardından söylenen “Bu kişinin sabıkası vardı…” cümlesi, adalet mekanizmasının “iyileştirme” niyetinin, pratikte ciddi bir güvenlik zafiyeti oluşturabildiğini ortaya koyuyor. Adalet, elbette intikam değildir; fakat toplumun güvenliğinin, güvenlik güçlerimizin canının ve ülkenin huzurunun üzerinde hiçbir “yeni şans” olamaz.
Belki de artık adaletin yalnızca cezalandırıcı değil, aynı zamanda caydırıcı olması gerektiğini hatırlamanın vakti gelmiştir. Ve belki de bazı suçlar, toplumun güvenliği söz konusu olduğunda “denetimle değil, kesin kararlılık” ile karşılık bulmalıdır.
