Türkiye, bugün yalnızca siyasi çekişmelerin ya da ekonomik sıkıntıların değil, aynı zamanda kimlik krizinin ve hafıza yitiminin de içinden geçmektedir. Gündem ne kadar değişirse değişsin, esasen mesele hep aynı kalmaktadır: Türk milletinin varlık mücadelesi. İşte bu noktada unuttuğumuz, çoğu zaman da hatırlamaktan çekindiğimiz bir kavram vardır: milli kin. Bu kavram öfke ya da hamaset değildir; geçmişten bugüne milletimizin varlığını sürdürmesini sağlayan en derin reflekslerden biridir.
Tarihi kayıtlar bize gösteriyor ki Türk milleti varlığını yalnızca akıl ve stratejiyle değil, aynı zamanda içindeki bu derin milli kin sayesinde korumuştur. 639 yılında, Çin esareti altında ezilen Türklerin içinden Kürşat ve kırk yiğidi, imkânsız görünen bir ayaklanmayı göze aldılar. Onların mücadelesi zaferle sonuçlanmadı belki; fakat asırlar boyu Türk gençlerinin hafızasında “esarete boyun eğmeme” ilkesini diri tuttu. Kürşat’ın ayaklanması, milli kinin tarihteki en yalın ve onurlu ifadesidir.
Benzer bir ruhu, modern çağda Mübariz İbrahimov’da görüyoruz. Tek başına bir cepheye atılan, Azerbaycan toprağı için canını hiçe sayan bu yiğit asker, aslında yalnızca bir düşmana değil, Türk’ün unutmaya yüz tuttuğu milli kinin yok oluşuna da meydan okudu. Onun fedakârlığı, çağımızda Kürşat’ın hatırasını yeniden canlandırmıştır.
Milli kin, yalnızca kahramanca ölümlerle değil, milletin yeniden dirilişiyle de vücut bulur. 7. yüzyılda İlteriş Kutluk Kağan, dağınık boyları toparlayarak Göktürk devletini yeniden kurdu. Onun başarısının ardında yalnızca siyasi bir yetenek değil, esarete duyulan kin ve bağımsızlığa duyulan özlem vardı. Benzer bir dirilişi, Osman Batur’un Doğu Türkistan’da verdiği mücadelede de görüyoruz. Çin’in baskılarına karşı başkaldıran Osman Batur, bağımsızlık uğruna verdiği mücadeleyle milli kinin çağdaş bir timsali oldu.
Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş süreci de aynı damar üzerinde yükselmiştir. Mustafa Kemal Atatürk’ün önderliğinde verilen Kurtuluş Savaşı, yalnızca işgal kuvvetlerine karşı bir direniş değil, aynı zamanda yüzyıllık birikmiş kinin milli bir iradeye dönüşmesiydi. Atatürk’ün “Hattı müdafaa yoktur, sathı müdafaa vardır” sözünde, sadece askeri bir strateji değil, Türk milletinin köklerinden gelen bu ruh vardır.
Bugün Türkiye’nin içinden geçtiği karmaşık süreçlerde, hangi isim altında olursa olsun, milletimizi bölmeye, kimliğimizi erozyona uğratmaya çalışan güçlere karşı bir çıkış yolu arıyorsak; bu yol ne yeni ideolojilerde ne de ithal reçetelerde gizlidir. Çıkış yolu, tarih boyunca bizi diri tutan milli kini yeniden hatırlamaktır. Çünkü bu kin, bir düşmanlık değil; varlığımızı tehdit eden her türlü esaret girişimine karşı diri kalmamızın adıdır.
Milli kin, ne öfkeyle söylenmiş slogandır, ne de bir nostaljiden ibarettir. O, Kürşat’ın haykırışında, İlteriş Kutluk Kağan’ın kararlılığında, Osman Batur’un direnişinde, Mübariz İbrahimov’un fedakârlığında ve Atatürk’ün stratejisinde yaşayan bir gerçekliktir. Bugün unuttuğumuz, fakat hatırlamak zorunda olduğumuz tam da budur: Türk milleti, ancak kendi milli kiniyle ayakta kalabilir.
Kaynakça
1. Ahmet Taşağıl, Göktürkler, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 2018.
2. Bahaeddin Ögel, Türk Mitolojisi, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1993.
3. Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, Ankara: Türk Devrim Tarihi Enstitüsü Yayınları, 1927.
4. Mehmet Saray, Türk Dünyasında Osman Batur ve Doğu Türkistan Mücadelesi, İstanbul: Ötüken Yayınları, 1991.
5. Azerbaycan Savunma Bakanlığı Arşivi, “Mübariz İbrahimov’un Şehadeti ve Askerî Raporlar,” Bakü, 2010.
Börü Budun Dergisi İmtiyaz sahibi
Uğur Turgut Ilgar
