Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’nin Yerel Destek Programı (YEDEP) kapsamında her yıl sivil toplum kuruluşlarına sağladığı mali destekler kamuoyunda yeniden tartışma konusu oldu. Özellikle bu yıl destek verilen iki kuruluşun her birinin yıllık bilanço gelirlerinin 9 trilyon liranın üzerinde olması, “bu kaynaklar kimin için, neden veriliyor?” sorusunu gündeme taşıdı.
Yerel, gönüllülük esasına dayalı, kamu yararı amacıyla kurulan küçük çaplı dernek ve vakıfların desteklenmesi amacıyla oluşturulan YEDEP’in, yıllardır büyük fonlara ve bağışlara sahip kurumlara kaynak aktarması, programın ruhuna aykırı bir durum olarak görülüyor.
Peki bu destekler neden eleştiriliyor?
Çünkü belediyenin sınırlı bütçesinden ayrılan yaklaşık 10 milyon liralık kaynağın, yıllık gelirleri trilyonları aşan ve çeşitli ulusal/uluslararası kaynaklardan ciddi mali destek alan yapılara aktarılması, destek bekleyen onlarca küçük ve yerel STK’nın önünü tıkıyor.
Destek alan kuruluşlar arasında yer alan bazı yapıların kamuoyunda geçmişte cemaat bağlantılarıyla gündeme gelmiş olması ise ayrı bir tartışma konusu. Bu tür ilişkiler, kamu kaynaklarının adil ve şeffaf şekilde dağıtılıp dağıtılmadığı konusunda soru işaretlerini artırıyor.
Sivil toplum, güçlendirilmeli ama nasıl?
Sivil toplum kuruluşları, kent yaşamının ve katılımcı demokrasinin önemli parçalarıdır. Toplumsal dayanışmayı, gönüllülüğü ve sosyal sorumluluğu teşvik ederler. Ancak bu yapıların güçlenebilmesi için yalnızca ekonomik büyüklüklerine göre değil, faaliyet alanlarına, toplumsal katkılarına ve şeffaflıklarına göre değerlendirilmesi gerekir.
Yıllık gelirlerinde trilyonlar görünen, kasalarında yüklü meblağlar taşıyan kuruluşlara kamu desteği verilmesi, programın amacını gölgede bırakıyor. Üstelik bu kurumlar belediyeden 5 milyon lira destek almayı “olağan” sayarken, aynı kaynağa ulaşamayan yerel inisiyatiflerin sesi duyulmuyor.
Şeffaflık ve adalet beklentisi
Vatandaş, yerel yönetimlerden adil, şeffaf ve kapsayıcı bir destek sistemi bekliyor. Bu desteklerin öncelikle ihtiyaç sahibi, yerel düzeyde etkinlik gösteren, projeleriyle fark yaratmaya çalışan dernek ve vakıflara yönelmesi gerekiyor.
YEDEP’in amaçladığı gibi, kent hayatına katkı sunan her düzeydeki sivil toplum örgütünün desteklenmesi elbette önemlidir. Ancak bu desteğin, kaynakların zaten fazlasıyla aktığı büyük yapılara değil, yerelde zorluklarla ayakta duran kuruluşlara yönelmesi kamu vicdanı açısından daha doğru bir yaklaşım olacaktır.
https://ihh.org.tr/gelir-gider-tablosu
